Szlak ,,Cisownicki"

Oznaczenie szlaku spacerowego ,,Cisownickiego": kolor zielony
Długość trasy: 10 km
Suma podejść: około 300 metrów
Czas przejścia: 3 - 4 godz.

Bardzo atrakcyjny widokowo szlak, wiodący wzgórzami wokół Cisownicy. Nie jest to szlak trudny, ale w kilku miejscach ma dosyć strome podejścia.

Przebieg i opis szczegółowy szlaku:

Od budynku Świetlicy Gminnej w Cisownicy idziemy początkowo w dół drogą główną (ok. 20 metrów), po czym skręcamy w prawo, kierując się w górę drogą asfaltową pomiędzy remizą OSP w Cisownicy (po lewej) i Szkołą Podstawową im. Jury Gajdzicy (po prawej). Przechodzimy obok sali gimnastycznej. Po naszej prawej stronie widzimy bardzo strome północne stoki Malcowej (528 m), za którą wyłania się robiący stąd duże wrażenie masyw Małej Czantorii (866 m). Przed nami, nieco po lewej, wyłania się niewysokie wzgórze Goruszka (433 m). Po ok. 200 metrach przekraczamy potok "Przykopa", na mapach podpisywany często jako "Czantoria" - te nazwy w opisach szlaków będą stosowane zamiennie - i dalej kierujemy się drogą asfaltową w prawo w górę, przechodząc obok znajdującego się po lewej stronie drogi cmentarza z kapliczką. Szlak prowadzi teraz wzdłuż głębokiego jaru potoku "Czantoria".

Podchodząc ok. 300 metrów dochodzimy do domu państwa Aliny i Stanisława Brzezinów, gdzie mieści się Izba Regionalna ,,U Brzezinów" i gospodarstwo agroturystyczne.

Przed nami widzimy zalesiony szczyt wzgórza Cis (523 m), na prawo od niego Małą Czantorię, a na lewo - pasmo Równicy (884 m). Na lewo od niej jest fragment pasma Błatniej z Zebrzydką (579 m). Po lewej (na północ) prawie bezleśny szczyt Goruszki. Z tyłu, na północny - zachód, zauważamy wzgórze Chełm (464 m).

Po 100 metrach, za Izbą Regionalną "U Brzezinów", dochodzimy do skrzyżowania, na którym skręcamy w prawo. Drogą "Pod Czantorią" podchodzimy wśród pól łagodnie w górę. Po ok. 400 metrach kolejne rozwidlenie dróg. My idziemy prosto, drogą w lesie, przez 200 metrów. W tym miejscu opuszczamy drogę "Pod Czantorią" i kierujemy się nieco w prawo. Po naszej prawej stronie mijamy strome, wschodnie stoki Malcowej i Grodziska (552 m). Szlak prowadzi teraz pomiędzy kilkoma zabudowaniami, zamieniając się z drogi polnej w leśną ścieżkę. Po ok.300 metrach dochodzimy do znajdującego się na zboczu Grodziska źródełka, wypływającego ze skał wapiennych. Stąd, cały czas lasem, podchodzimy stromo ścieżką prowadzącą dalej wzdłuż potoku. Po 250-metrowym podejściu mijamy po prawej paśniki dla zwierząt i ambonę leśników. Teraz, znacznie łagodniej, idziemy niewielkim grzbietem ok. 300 metrów, po czym skręcamy drogą gruntową w lewo, w kierunku widocznej przed nami drogi asfaltowej Cisownica - Budzin - Podlesie - Leszna Górna. Czeka nas blisko kilometrowe, bardzo strome podejście. Na szczycie czeka na nas jednak nagroda w postaci pięknych widoków na Beskidy i dolinę rzeki Wisły.

Na Podlesiu dochodzimy do zielonego (kiedyś czarnego) górskiego szlaku turystycznego z Goleszowa na Wielką Czantorię oraz szlaku spacerowego Gminy Goleszów - "Partyzanckiego", oznaczonego kolorem czerwonym. Idąc w górę zielonym szlakiem, doszlibyśmy do "szlabanu", a od niego - za znakami żółtymi - po około 10 minutach dotarlibyśmy do "Spowiedziska" - miejsca modłów ewangelików w czasach Kontrreformacji.

My natomiast zaczynamy schodzić w dół, asfaltową drogą wiodącą w kierunku widocznego przed nami Tułu. Po drodze możemy podziwiać panoramę na Beskidy po stronie czeskiej, a także Jastrzębie Zdrój i Żory po stronie polskiej.

Widok z ,,Budzina" w stronę Republiki Czeskiej:

Dochodzimy teraz do zabudowań osiedla "Na Budzin". W kierunku wschodnim (patrząc na lewo) znajduje się pasmo Równicy i Lipowskiego Gronia, a za nimi po lewej jest Zebrzydka. W miarę podchodzenia przez Osiedle "Na Budzin"(ok. 700 m), w stronę położonego jeszcze wyżej Podlesia, panorama staje się coraz piękniejsza. Około 100 metrów przed najwyższym punktem, który osiąga droga asfaltowa na Podlesiu, mamy okazję podziwiać wspaniały widok w kierunku zachodnim i północnym.

Patrząc na zachód, najbliżej nas widzimy górę Tuł (621 m). Na lewo od niego, w dole, są dymiące kominy huty w Trzyńcu. Za nimi, w głębi, szerokie obniżenie, które tworzy Brama Morawska. Przy dobrej widoczności można zobaczyć ograniczające Bramę Morawską po lewej stronie dalekie wzgórza położone na zachód od Frydka - Mistka, a po prawej stronie pasmo Gór Odrzańskich, będących częścią Sudetów Zachodnich. W kierunku południowo - zachodnim (na lewo od Trzyńca, ale w głębi) widzimy grzbiety górskie Beskidu Śląsko - Morawskiego. Są to kolejno (od prawej strony) pasma obrzeżające dolinę Morawki, a więc pasmo Trawnego (1203 m), będące północnym ramieniem Lysej Hory (1323 m), a bliżej nas Jaworowy (1032 m), z widoczną wieżą przekaźnikową i Ropica (1082 m).

 Widok z ,,Budzina" w kierunku północno-zachodnim:

W kierunku północno - zachodnim, na prawo od Tułu, w głębi, widać Cieszyn, za którym wyłaniają się obiekty kopalń w Karwinie (na terenie Czech). Na lewo od nich jeszcze dalej - miasto Hawirzów, a na prawo kominy huty w Ostrawie i zabudowania tego miasta. Patrząc jeszcze bardziej w prawo mamy kolejno: pasmo Zadniego Gaju, Jasieniowej i Chełmu, za którym daleko dostrzec można zabudowania Jastrzębia Zdroju i kominy elektrowni "Rybnik" oraz hałdy między Rybnikiem i Wodzisławiem Ślaskim.

Na Podlesiu, które jest najwyższym punktem na szlaku "Cisownickim" (ok. 600 m. n.p.m.), w miejscu gdzie dochodzimy do zielonego szlaku turystycznego z Goleszowa na Czantorię, jest najlepsza panorama w kierunku północnym i południowym.

Na północ, na prawo od Chełmu, jest Górka Wilamowicka i położony u jej podnóża Skoczów. Za nim daleko widzimy osiedla mieszkaniowe w Żorach. W kierunku północno-wschodnim zwraca uwagę biały biurowiec firmy "Mokate" w Ustroniu - Nierodzimiu. Za nim w głębi lśni tafla jeziora Goczałkowickiego, a w głębi dostrzegamy miasto Tychy. Najbliżej nas w kierunku północnym jest wzgórze Grodzisko. Na południu dominuje graniczna góra Ostry (709 m) - najwyższy szczyt w Gminie Goleszów oraz położone na prawo od niego, znacznie niższe, graniczne wzgórze Wróżna, które od południa otacza Leszną Górną. Za Ostrym, po prawej, widać górę Ostry w Beskidzie Śląsko - Morawskim.

Od Podlesia szlak "Cisownicki" prowadzi w dół, wśród pól, drogą asfaltową, która dochodzi do Lesznej Górnej. Jego przebieg jest tu zgodny z zielonym szlakiem turystycznym. Znajdujemy się teraz na dziale wodnym oddzielającym dorzecze Wisły (po prawej stronie) od dorzecza Odry (po lewej). Po 500 metrach pomiędzy Ostrym i Małą Czantorią widzimy pasmo Louczki (835m), a na lewo od niego górę Stożek (978 m) i fragment granicznego pasma łączącego Stożek z Wielką Czantorią (995m). Cały czas łagodnie schodząc, zbliżamy się do gory Tuł, która ma asymetryczne zbocza. Zbocze południowe jest łagodniejsze, szczególnie w części górnej, od zbocza północnego, pokrytego w większości roślinnością łąkową. Tu właśnie w obrębie szczytu znajduje się rezerwat storczyków "Góra Tuł". Pomiędzy Tułem, a znajdującym się na prawo od niego Zadnim Gajem jest dosyć szerokie obniżenie, pokryte łąkami i pastwiskami. Po ok. kilometrze od Podlesia opuszczamy drogę asfaltową i za zielonym szlakiem turystycznym kierujemy się w prawo, idąc północno - wschodnimi zboczami Tułu. Początkowo, przez 200 metrów, szlak podchodzi w górę, następnie systematycznie obniża się.

Na tym odcinku cały czas możemy podziwiać piękne widoki w kierunku wschodnim: Małą Czantorię i położone u jej podnóża osiedle "Na Budzin", za nim Równicę, a na lewo od niej zalesiony szczyt Grodziska. Przed nami od północy fragment Zadniego Gaju, a za nim budynki na południowym zboczu Machowej. Po prawej głęboko wcięta między Tuł oraz Budzin i Grodzisko dolina Cisówki. Po około 800 metrach, gdy ścieżka schodzi na krawędzi lasu stromo w dół, przed nami, w kierunku południowo - zachodnim, możemy obserwować Cieszyn, Karwinę, Hawirzów i obniżenie Bramy Morawskiej. Przed nami, blisko, graniczne wzgórze Mołczyn, natomiast na lewo od niego huta w Trzyńcu i pasma Beskidu Śląsko - Morawskiego.

Restauracja & Noclegi ,,Pod Tułem":

Po wejściu do lasu ścieżka łagodnie prowadzi wzdłuż potoku lasem mieszanym. Rosną tu buki, pojedyncze dęby, jawory, graby i świerki. Po ok. 500 metrach dochodzimy do drogi bitej, przekraczamy ją i dalej ścieżką podchodzimy kilkadziesiąt metrów, docierając do drogi bitej prowadzącej do widocznego z prawej strony dawnego schroniska PTTK "Pod Tułem" - obecnie Restauracja & Noclegi "Pod Tułem (jej opis zamieszczamy przy Szlaku "Granicznym). Dawne schronisko "Pod Tułem jest położone na północnym zboczu Zadniego Gaju - grzbietu schodzącego w kierunku Cisownicy z Tułu. W pobliżu schroniska znajduje się niewielka wychodnia skalna wapieni cieszyńskich oraz licząca ok. 7m. długości jaskinia.

Od schroniska schodzimy stromo leśną ścieżką początkowo na północ, później na północny - wschód. Po 200 metrach wychodzimy z lasu i łagodnie, przez 500 metrów, podchodzimy w górę polną drogą, biegnącą koło znajdującego się po prawej stronie lasu. Cały czas możemy tu oglądać pobliski grzbiet Jasieniowej, z widoczną przecinką w miejscu dawnej kolejki linowej, którą dostarczano wapień z kamieniołomu w Lesznej Górnej do cementowni "Goleszów". Na prawo od Jasieniowej, Machowa z licznymi domkami na jej południowym zboczu.

Pod koniec podejścia od polnej drogi odchodzi w prawo ścieżka, którą po 10 metrach dochodzimy do biegnącej nieco powyżej innej drogi polnej. Wkrótce, docieramy do pierwszych zabudowań osiedla "Gołaźnia" (części Cisownicy), położonego na północnym i północno - zachodnim zboczu Zadniego Gaju. Droga polna już przy pierwszym budynku zamienia się w drogę bitą, a po 500 metrach w drogę asfaltową. Szlak zielony prowadzi prawie płasko wśród nowych domków, których większość jest poniżej drogi. Po 200 metrach droga asfaltowa zaczyna dosyć stromo schodzić w dół. Prowadzi teraz pośród pastwisk. Rozpościera się stąd widok na będącą przed Równicę i Ustroń u jej podnóża. Po prawej stronie strome zbocze Malcowej, za nią Cis. Systematycznie, ale już łagodniej schodząc, po około 500 metrach przechodzimy przez mostek na Cisówce i dochodzimy do szosy prowadzącej przez Cisownicę. Przed mostkiem w lewo odchodzi droga, którą po kilkudziesięciu metrach dochodzimy do gospody i gospodarstwa agroturystycznego "U Zająca"

Z tego miejsca kierujemy się główną drogą w lewo w dół i przechodząc koło kościoła i budynku parafii ewangelicko - augsburskiej dochodzimy po ok. 500 metrach do świetlicy gminnej w Cisownicy, gdzie szlak "Cisownicki" kończy swój bieg.

Tekst: Henryk Mróz

Uwaga! Powyższy tekst został uaktualniony przez administratora strony www.goleszow.pl. w związku ze zmianami przebiegu szlaków spacerowych i trasy rowerowej, dokonanymi podczas odnowienia szlaków w roku 2011 w ramach projektu "Sport i turystyka bez granic - wzmacnianie partnerskiej współpracy gmin".

Poniżej prezentujemy zdjęcia najciekawszych miejsc, które można oglądać na szlaku spacerowym "Cisownickim". Autoram zdjęć są: Tomasz Jaszowski, Marek Rymorz, Ireneusz Sobczyk, Zenon Sobczyk.