2012 - Lidia Lankocz - Złota Cieszynianka
Uzasadnienie wyboru kandydata do nagrody Złota Cieszynianka 2012
W 2010 roku minęło 30 lat pracy artystycznej – prowadzenia amatorskich zespołów artystycznych przez Lidię Lankocz. Od ponad 30 lat jest też pani Lidia czynną animatorką życia kulturalnego w Gminie Goleszów. Organizuje imprezy o zasięgu lokalnym, regionalnym, a nawet międzynarodowym. W latach 1985-1993 pracowała w Zespole Pieśni i Tańca „Ziemia Cieszyńska” jako instruktor, w tym przez ostatnie 3 lata jako kierownik artystyczny i główny choreograf. Już od roku 1975 związana była z Zespołem Regionalnym „Goleszów” działającym przy ówczesnej goleszowskiej cementowni, a w roku 1981 założyła swój pierwszy własny zespół, który z powodu braku bazy lokalowej GOK, działał przy Szkole Podstawowej w Goleszowie. Przez cały okres trzydziestu lat samodzielnie prowadziła i prowadzi nadal zespoły i koła zainteresowań, edukując kulturalnie dzieci oraz młodzież - nie tylko naszej gminy. Jest założycielką wielu zespołów tanecznych (Nastolatki, Debra, Heksy, Fantazja, Trufflee, Koksinel, zespoły tańca współczesnego – Zespół Szkół Ekonomicznych w Cieszynie), niektóre z nich działają do chwili obecnej. Jednak największym osiągnięciem pani Lidii jest założenie w 1993 roku Dziecięco-Młodzieżowego Zespołu Pieśni i Tańca „Goleszów”, który obecnie skupia około 80 członków, a zajęcia z zakresu tańca, prowadzone są w 4 grupach wiekowych. Samodzielnie przygotowuje zespół do koncertów, pisze i opracowuje zespołowe programy i scenariusze widowisk artystycznych. Mają one nieocenioną wartość etnograficzną. Zespół pod jej kierunkiem zdobywa czołowe miejsca na wysokiej rangi przeglądach folklorystycznych. Jest postrzegany jako godny ambasador nie tylko regionu Śląska Cieszyńskiego, ale całego kraju. Wielokrotnie brał udział w prestiżowych Festiwalach Folklorystycznych poza granicami kraju (Niemcy, Francja, Finlandia, Macedonia, Serbia, Ukraina). Ma na swoim koncie nagrania radiowe i telewizyjne.
Poprzez działalność Lidii Lankocz z zespołem i dzięki jej osobistemu zaangażowaniu, powstała w Gminnym Ośrodku Kultury w Goleszowie bogato wyposażona kostiumernia.
W jej posiadaniu znajdują się kompletne stroje ludowe sześciu regionów Polski. Warto w tym miejscu podkreślić, że znaczną ich część wykonała pani Lidia osobiście. Jest bowiem twórcą i jedną z bardzo nielicznych osób specjalizujących się w hafcie na cieszyńskim żywotku. Jako specjalista i znawca ludowego stroju naszego regionu, organizuje warsztaty i pokazy, ucząc i dalej przekazując prawie całkowicie zanikającą już, trudną sztukę pozyskiwania nowego tradycyjnego stroju. Jej nieprzeciętne zdolności twórcze zaliczane są do grupy ginących zawodów, a jej nazwisko umieszczono na Szlaku Tradycyjnego Rzemiosła Śląska Cieszyńskiego i Okrężnej Trasy Rowerowej Gminy Goleszów pod nazwą „Śladami Stroju Cieszyńskiego”. Trasa ta zaczyna się przed budynkiem Domu Kultury w Goleszowie, gdzie Lidia Lankocz prezentując zgromadzone stroje, koronki i cieszyńskie żywotki, ciekawie opowiada o ich dawnych i obecnych funkcjach. Samodzielnie wyszyła ponad 70 żywotków i uszyła sporą ilość cieszyńskich sukni, wzbogacając w ten sposób stan zanikającego już tradycyjnego ubioru kobiecego na Śląsku Cieszyńskim. Pozyskuje stare suknie cieszyńskie, a także poszczególne elementy dawnego stroju, aby przeprowadzając ich reperację i odpowiednio przechowując, uchronić je jako archetypy naszej tradycyjnej kultury ludowej. Organizuje spotkania, na których w niezwykle interesujący sposób promuje nasze tradycje, a jako etnolog zwraca szczególną uwagę na ich autentyczność, gdyż jak sama powtarza: są one wyznacznikami naszej tożsamości regionalnej i narodowej.
Dzięki jej pomysłowi oraz osobistemu zaangażowaniu przy opracowywaniu projektu pozyskania funduszy zewnętrznych, w 2006 roku Gminny Ośrodek Kultury w Goleszowie przekształcony został w Gminne Centrum Etnograficzno – Kulturalne, w ramach którego pozyskano środki na odkupienie i renowację starych – autentycznych strojów regionalnych, tworząc galerię tradycyjnego kobiecego stroju ludowego na Śląsku Cieszyńskim oraz powstała Izba Oświęcimska, upamiętniająca funkcjonowanie podobozu Auschwitz-Birkenau w Goleszowie w okresie II wojny światowej. Honorowy patronat nad nowopowstałą izbą objęło Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu.
Lidia Lankocz jest autorką i realizatorką większości gminnych imprez kulturalnych, które na stałe znalazły swoje miejsce w kalendarzu. Promuje nasze rodzime dziedzictwo kulturowe, dbając nie tylko o sferę materialną, ale i duchową. Dba o zachowanie naszej tożsamości regionalnej, edukując głównie dzieci i młodzież. Jest autorką i realizatorką gminnego, a obecnie już Regionalnego Konkursu Gwarowego o „Złotóm Przeposke”. Konkurs ten dzięki staraniom pani Lidii, zdobył uznanie nie tylko wśród odbiorców, ale
i Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego. Lidia Lankocz w sposób szczególny kładzie nacisk na uzmysłowienie młodym członkom społeczności, jak ważnym elementem
w życiu człowieka jest świadomość posiadania własnej kultury i tradycji. Sama tworzy poezję w gwarze, a jej twórczość publikowana jest na łamach „Panoramy Goleszowskiej”
i „Kalendarzy Goleszowskich”. Wyróżniona wielokrotnie w Konkursie znajomości gwary na Śląsku Cieszyńskim „Roztomili ludeczkowie”. Napisała scenariusze dwóch trzygodzinnych widowisk zespołowych w gwarze: „Jezusek w Goleszowie” i „Goleszowski wiesieli”. Sama je wyreżyserowała i wraz z ZPiT ”Goleszów” kilkakrotnie wystawiła. W 2010 roku sfinalizowała nagranie płyty kapeli ZPiT „Goleszów”, dokumentując w ten sposób folklor śpiewno-muzyczny i przyczyniając się do jego dalszej kontynuacji. Jej najnowszą inicjatywą jest impreza gminna pod nazwą Scena Pasji i Talentu „BZIK”, promująca twórców-amatorów naszej gminy. Dzięki tej imprezie powstała Baza Zainteresowań i Kultury Gminy Goleszów (autorka jako twórca ma również w niej swoje miejsce), która jako publikacja-informator promuje nie tylko naszych gminnych twórców, ale całą gminę i cały nasz region.
Lidia Lankocz jest osobą, która umiłowała swój region i jego kulturę. Wychowana w rodzinie dbającej o zachowanie tradycji, umiejętnie korzysta z tej bogatej spuścizny. Pani Lidia nie tylko sama tworzy, ale uczy i przekazuje bogate wartości następnym pokoleniom. Pozyskuje, chroni i otacza opieką wszelkie przejawy naszych dawnych tradycji. Jej programy zespołowe nacechowane są autentycznym folklorem, a jej układy choreograficzne, nie tylko w tańcu ludowym, wykazują dojrzałość warsztatową i niekwestionowany profesjonalizm.
Z pasją dba o zachowanie naszego dziedzictwa kulturowego i naszej regionalnej tożsamości. Pozyskuje i chroni wytwory naszej kultury materialnej i duchowej, głównie dotyczy to stroju ludowego, tradycji i zwyczajów. Tworzy warunki i dba o zachowanie dalszego przekazu. Stale angażuje się w realizację wciąż nowych i wartościowych pomysłów, dotyczących nie tylko dbałości o zachowanie naszych najważniejszych wartości kulturowych, ale wszystkiego, co dotyczy edukacji i ukulturalniania przez sztukę. Jest autorką wielu fachowych publikacji, realizatorką znaczących i nobilitujących inicjatyw kulturalnych i społecznych. Zwiększa rolę kultury w procesie edukacji i adaptacji społecznej gminy. Od 30 lat prowadzi amatorskie zespoły artystyczne, wśród nich ambasadora Gminy Goleszów i całej Ziemi Cieszyńskiej - ZPiT Goleszów. Otacza opieką rodzimych twórców amatorów, tworzy warunki do rozwijania i doskonalenia aktywności twórczej. Jest nieocenionym fachowcem, znawcą i skarbnicą wiedzy o kulturze ludowej, tradycjach i obyczajowości naszego regionu. Ekspertem, jeżeli chodzi o cieszyński strój kobiecy i folklor taneczny. Dzięki niej zaakcentowane zostaje nasze miejsce w procesie enkulturacji.
Uhonorowana odznaką „Zasłużony dla Województwa Bielskiego – 1998 r., odznaką „Zasłużony Działacz Kultury – 2004 r. oraz Laurem „Srebrnej Cieszynianki”- 2007 r., zdobywczyni tytułu „Karolinki Miesiąca” w plebiscycie Telewizji Silesia – styczeń 2009 r.
